Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK), 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle TS EN ISO 14064-1 standardı kapsamında, gönüllü alanda (organizasyon düzeyinde) sera gazı emisyonlarının doğrulamasını yapan kuruluşların akreditasyonu alanında hizmet vermeye başladı. TS EN ISO 14064-1 alanındaki akreditasyona dair kurallar TÜRKAK “R40.13 Gönüllü Alanda (Organizasyon Düzeyinde) Sera Gazı Emisyonlarını Doğrulayan Kuruluşların Akreditasyonu Rehberi”nde yer almaktadır.
TÜRKAK tarafından akredite olan bağımsız Doğrulayıcı Kuruluşların ISO 14064-1 standardı temelinde verdiği raporlar uluslararası alanda geçerlilik taşıyacak ve bu raporlara sahip işletmeler ticarette büyük avantaj kazanacaklardır.
“Avrupa Yeşil Mutabakatı”
Avrupa Birliği (AB), 11 Aralık 2019 tarihinde açıkladığı Avrupa Yeşil Mutabakatı ile 2050 yılında iklim-nötr ilk kıta olma hedefini ortaya koyarken; aynı zamanda sanayisinin dönüşümünü gerektiren yeni bir büyüme stratejisi benimseyeceğini ve tüm politikalarını iklim değişikliği ekseninde yeniden şekillendireceğini açıklamıştır. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamındaki ilgili eylemler, enerji, ulaşım, sanayi, finans, inşaat, tarım dahil AB ekonomisini yeniden şekillendirecek ve her geçen yıl ivme kazanacak bir dönüşümün temellerini teşkil etmektedir.
Bu doğrultuda, sektörel hassasiyetler ve AB’nin sınırda karbon düzenleme mekanizması dikkate alınarak ulusal bir karbon fiyatlandırma mekanizmasının değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmesi hedeflenmektedir. Bunlara ilaveten, özellikle AB’nin olası bir sınırda karbon düzenlemesi karşısında işletmelerin karşılaşabileceği ilave bürokratik ve mali engellerin bertaraf edilmesine yönelik olarak AB tarafından belirlenecek metodoloji çerçevesinde ülkemizde belgelendirme ve raporlamanın gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar yapılması, ayrıca sanayiden kaynaklı sera gazı emisyonlarının izlenmesi sisteminin ihtiyaçlara göre geliştirilmesi önem arz etmektedir.
“Sera Gazı Doğrulaması Yapan Kuruluşların Akreditasyonu” Süreci
Sera gazları, atmosferde bulunan ve en çok ısı tutma özelliğine sahip olan bileşiklerdir. Sera gazlarının atmosferde kontrolsüz bir şekilde artması, iklim üzerinde olumsuz etkilere sebep olmuştur. İklim değişikliği ile mücadelede sera gazlarının belirli bir seviyede tutulması büyük önem arz etmektedir. Uluslararası arenada sera gazını kontrol altına alabilmek için pek çok çalışma yapılmıştır. 1994 yılında yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinde (BMİDÇS) sera gazı politikalarının temel amacı, ilkeleri ve kuralları belirlenmiştir. Çerçeve sözleşme kapsamında sera gazı emisyonlarının ölçülmesi ve hesaplanması sonucunda belirlenen sınırların aşılması durumunda, bunların düşürülmesine yönelik çalışmalar yapılması ve gerekli tedbirlerin alınması beklenmektedir.
Bunun yanı sıra zorunlu alanda çeşitli uygulamalar mevcut olup ülkemizde Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığının 2017 yılında yayımlamış olduğu “Sera Gazı Emisyon Raporlarının Doğrulanması ve Doğrulayıcı Kuruluşların Akreditasyonu Hakkında Tebliğ” doğrultusunda Kurumumuz tarafından akreditasyon hizmeti verilmektedir.
Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı kapsamında bazı düzenlemeler getirilmektedir. Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) olarak ihracatçılarımızın mal ve hizmetlerinin uluslararası alanda dolaşımını kolaylaştıracak akreditasyon hizmetlerinin verilmesi en önemli hedeflerimiz arasındadır. TÜRKAK, Avrupa Akreditasyon Birliği ile bu alanda karşılıklı tanınma anlaşmasına sahip kurumlardan biridir.
Gönüllü Alanda Raporlama Süreci
Gönüllü alanda ise “sera gazı emisyonlarının izlenmesi, raporlanması ve doğrulanmasına” ilişkin çalışmalar ISO 14064-1 “Sera Gazları – Bölüm 1: Sera gazı salımlarının ve uzaklaştırmalarının kuruluş seviyesinde hesaplanmasına ve raporlanmasına dair kılavuz ve özellikler” standardı temelinde yapılmaktadır. Bu alanda faaliyet gösterecek kuruluşlar ISO 14064-1 standardı temelinde bir yönetim sistemi oluşturarak seçmiş olduğu metodoloji ile hesaplamalarını ve raporlamalarını gerçekleştirebilmektedir.
Bununla birlikte hesaplanan ve raporlanan emisyonların doğrulanması da önem arz etmektedir. Uluslararası emisyon sınırlandırma-azaltma ve denkleştirme gerekliliklerini yerine getirme, eko finansal araçlara erişimi kolaylaştırma, şirketlerin müşterilerine ve son kullanıcılara güven vermek üzere kuruluş düzeyinde emisyonların hesaplanma inisiyatifi son zamanlarda önem kazanmıştır. Birçok kredi mekanizması ve uluslararası pazar ülkemizdeki şirketlerden sera gazı emisyonlarını raporlamasını beklemektedir.
İşletmeler tarafından ISO 14064-1 standardı temelinde hazırlanan raporların bağımsız Doğrulayıcı Kuruluşlar tarafından doğrulanması önem arz etmekte olup bu kuruluşların akredite olması ile birlikte akredite kuruluşlar tarafından doğrulanan raporlar uluslararası alanda geçerlilik kazanabilmektedir.
