Avrupa Akreditasyon Birliğinin (EA) 33. Muayene Komitesi (IC) ve Belgelendirme Komitesi (CC) toplantıları, TÜRKAK’ın ev sahipliğinde 14 Mart 2017 tarihinde Antalya’da gerçekleştirildi. Her yıl değişik ülkelerde yapılan Muayene (IC) ve Belgelendirme (CC) Komitelerinin toplantıları bu yıl TÜRKAK’ın daveti üzerine ülkemizde yapıldı. Avrupa Akreditasyon Birliğine üye ülkelerin temsilcilerinin katıldığı Muayene Komitesi (IC) toplantısında toplam 40 katılımcı hazır bulundu. Komite üyeleri, toplantı gündeminde yer alan konuları değerlendirerek bazı konularda kararlar aldı.
EA Muayene Komitesi (EAIC) Başkanı Rolf Straub’un (SAS, İsviçre Ulusal Akreditasyon Kurumu) başkanlık ettiği toplantıda, 2016 Eylül ayında ISO/IEC 17020 ve ILAC P15 rehber dokümanı üzerine gerçekleştirilen çalıştay ile başlayan çalışmaların devamı olarak özellikle tarafsızlık ve bağımsızlık konuları üzerinde çok faydalı değerlendirmeler yapıldı.
A, B ve C tipi muayene kuruluşlarının tanımlanmasına ve piyasadaki faaliyetlerinin değerlendirilmesine yönelik değişik ulusal görüşler toplantıda görüşüldü. Kuruluşların gerçekleştirdiği 3. taraf faaliyetlerinin değerlendirilmesinde ve akreditasyon kapsam tanımlarında farklılıkların olduğu görüldü. Buradaki en önemli parametrenin akreditasyonun dayandırıldığı gerekçede olduğu görüldü. Bu tür ulusal farklılıklar Ulusal Akreditasyon Kuruluşlarının akreditasyon faaliyetlerini etkilemekte olduğu için harmonizasyon eksikliğine neden olmakta ve bu da ulusal akreditasyon kapsamlarının karşılaştırılmasını ve aralarındaki benzerliklerin tespit edilmesini gittikçe zorlaştırmaktadır.
Ayrıca, ILAC’ın tarafsızlık ve bağımsızlık konuları ile ilgili gerçekleştirmiş olduğu anketin çıktıları da kısaca toplantıda sunuldu. Anket çıktılarına göre, yaklaşık olarak dünyadaki akredite muayene kuruluşlarının %70’i A tipi, %26’sı C tipi ve %4’ü ise B tipi muayene kuruluşudur. Diğer yandan genel durumdan farklı olarak İsveç’te akredite muayene kuruluşlarının %99’u C tipi kuruluştur. Ayrıca, Meksika, Birleşik Krallık ve İrlanda gibi ülkelerin de yüksek yüzdede C tipi muayene kuruluşlarına sahip olduğu görüldü. Bu ankete dair detaylı sonuçlar Nisan ayında Frankfurt/Almanya’da düzenlenen ILAC muayene komitesi toplantısında görüşüldü..
Yukarıda belirtilen görüşmelerin sonucu olarak, muayene alanındaki akreditasyon kapsamları üzerine daha önce gerçekleştirilen anketin devamı olarak Muayene Komitesi (EAIC) başkanı, basınçlı kaplar ve asansörler/kaldırma ve iletme makinaları muayene alanlarındaki kapsamların akreditasyon sertifikaları üzerinde nasıl tanımlandığına dair daha iyi karşılaştırmalar ve değerlendirmeler yapmak üzere komite üyelerinin cevaplayacağı soruları da içeren bir vaka çalışması başlatacaktır. Bu değerlendirmeler ayrıca, tanımlanacak kapsamların esneklik derecesini de içerecektir.
Toplantıda görüşülen diğer bir önemli konu da IAF MD 20: 2016 Generic Competence for AB Assessors (Akreditasyon Kuruluşu Denetçilerinin Genel Yetkinlikleri) dokümanı üzerine değerlendirmeler oldu.. Çoğu üye bu dokümanın kritik noktalar içerdiğini belirtti.. Bu dokümanın akreditasyon kuruluşlarının ileriki faaliyetlerini önemli bir şekilde etkileyeceği değerlendirildi.. Şu anki durumda doküman sadece belgelendirme alanına yönelik yayımlandı.. Ancak dokümanın ILAC veya ulusal akreditasyon kuruluşları tarafından da akreditasyon kuruluşu denetçileri yetkinliklerinde harmonizasyonu sağlamak adına adapte edilebileceği öngörüldü.. Ancak, toplantıda yapılan görüşmeler sonucunda dokümanın mevcut halinin muayene alanında uygulanması yönünden ilgili olmadığı sonucu ortaya çıkmış ve bu minvalde ILAC muayene komitesinin farkındalığına dikkat çekmek adına bu komiteye bildirim yapılması kararlaştırıldı..
EA Muayene Komitesi (EAIC) Başkan Yardımcısı Tomas Holm (SWEDAC, İsveç Ulusal Akreditasyon Kurumu) moderatör olduğu EAIC Araç Muayene Teknik Ağındaki son gelişmeler hakkında bilgi verdi. Araç tip onayı Teknik servisleri için gerekliliklerin yeni Avrupa Komisyonu regülasyonunda yer aldığını, bu regülasyonun tip onay otoritelerinde ISO/IEC 17011’e uygunluk aradığını, ancak ISO/IEC 17011 akreditasyona yönelik bir standard olduğu için bu durumun engellenmesi gerektiğini vurguladı. SWEDAC’ın bu durumu engellemek konusunda İsveç ulusal otoriteleri ile görüştüğünü belirtti ve diğer akreditasyon kuruluşlarını da bu yönde girişimlerde bulunmaya davet etti. Diğer yandan, Uluslararası Motorlu Araçlar Muayene Komitesi’nin (International Motor Vehicle Inspection Committee, CITA) EA ile araç muayene alanında iş birliğini kuvvetlendirmek istediği, ISO/IEC 17020 standardının bu alana özgü uygulamasına yönelik spesifik bir rehber hazırlanabileceğini belirtti. Bunun da Araç Muayene Teknik Ağındaki altında bir çalışma grubu oluşturularak yapılabileceğini önerdi.
Son olarak, Kevin Belson (Birleşik Krallık Akreditasyon Kuruluşu, UKAS) UKAS ve EA’nın 2009/15/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifi (gemi muayenesi ve klaslama kuruluşları ve denizcilik idarelerinin ilgili faaliyetleri ile ilgili genel kural ve standardlar) ile ilgili uygunluk değerlendirmesinin rolü ile ilgili endişelerini açıkladı. Bu endişelerin özellikle “bağımsız kalite değerlendirme ve belgelendirme işletmelerinin” rolü ve akreditasyonla ilişkisi yönünden olduğunu belirtti.
Buna ek olarak, TÜRKAK Ürün, Hizmet ve Muayene Akreditasyon Başkanı Orbay Evrensevdi, Türkiye’de gemi muayenesi akreditasyonunun ulusal yönetmeliklere göre nasıl yürütüldüğüne dair detaylı ve dikkat çekici bir sunum gerçekleştirdi. TÜRKAK’ın ulusal bazı akreditasyon programına dair yaptığı sunum, bu alanda hem muayenenin yapılmasının hem de muayeneyi yapan kuruluşları derinlemesine denetlemenin çok hassas bir husus olduğunu gösterdi. Bu alanda yeterli uygun bilgi birikimine sahip olan yetkin teknik denetçileri bulmanın epey zor olduğu, benzer faaliyetleri gerçekleştiren diğer ülkelerden teknik denetçi desteği alınabileceği toplantıda vurgulandı.
Bir sonraki Avrupa Akreditasyon Birliğinin (EA) Muayene Komitesi (IC) toplantısının 14-15 Eylül 2017 tarihinde Letonya Riga’da gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. Bu toplantı dahilinde gerçekleştirilecek olan çalıştayda 3 ana konu değerlendirilecektir: taşerona verme ve franchising, çok sahalı muayene kuruluşları; ve düzenleyici otoritelerin ihtiyaçlarını karşılamak adına çalışmaların nasıl organize edileceği.
